De Kluis op de Schaelsberg - Langs Heilige Huizen

Go to content

Main menu:

De Kluis op de Schaelsberg

KERKEN EN KAPELLEN > Schin op Geul

DE KLUIS OP DE SCHAELSBERG (DE KLOES OP DE SJAATSBERG) 1688
Walem, Schin op Geul. De Kluis met z’n Kruiswegstaties, aan de rand van een bosgebied met mooie wandelwegen naar Valkenburg en Schin op Geul, trekt vele bezoekers en wandelaars.
De voormalige kluis, op de plek van een houten schuilhut boven op een heuvel ten noorden van het Geuldal, werd in 1688 gesticht door Gerard Ernest Hoen van Cartiels, heer van Schaloen. De franciscaner pater Laurentius Ploumen was de eerste kluizenaar; een vrome kloosterling die verdreven en ontheemd was. De vierde kluizenaar, Arnoldus Haesen, had een bijzonder heremietenleven op deze plek. Vanuit zijn jeugd te Wijlre, waar hij opgroeide op een hoeve, had hij kruidenkennis en diergeneeskunde opgedaan. De kruiden uit het bos rond de kluis verwerkte hij in de ‘Anthoniusbroodjes’, die veeboeren aan hun dieren voerden.

De gezondheidsresultaten in de stal waren verbluffend, de kapel werd al snel te klein voor de dankbare veetelers. De kluis werd vergroot, ‘De Gank’ (bedevaart) was geboren; het aantal pelgrims nam toe.
Een Bokkenrijdersbende, die hoorde van de gunstige financiële situatie, beroofde de kluizenaar en lieten hem berooid achter. Er werden beveiligingsmaatregelingen genomen. De ramen werden van tralies voorzien en de sloten werden verzwaard.

Er zouden nog 12 kluizenaars volgen. De kleine St. Antoniuskapel (1690) met trapgevel en een dakruitertje, gebouwd met mergelstenen werd in 1903 uitgebouwd met een lager driezijdig gesloten koor en een aangebouwde woning. De laatste kluizenaar vertrok in 1930.

DE KRUISWEG die ten oosten van de voormalige kluis ligt, werd in 1843 gesticht door pastoor Loomans. De kruisweg bestaat uit 13 staties van het model 'ovenkapel met nissen' voorzien van schilderingen door leden van de Kunstkring Henri Jonas uit 1999. De kapellen zijn gegroepeerd om het symbolische graf van Christus met daarin een houten kist en bovenop een kruis met de 'Arma Christi', de gereedschappen, waarmee Christus aan het kruis geconfronteerd werd.

SJAASBERGERGANK
Deze 'bedevaart' vindt jaarlijks plaats op de laatste zondag van juni. Een traditionele viering van de Leonards-kermis om 10.00 uur, na een gezongen H. Mis in de open lucht, onder een bladerdak van hoge bomen, met daarna koffie met Limburse vla en een fancy-fair.

UNESCO
Sinds 2013 is de de 'Sjaasbergergank' op de lijst van het Immatrieel Erfgoed geplaatst tot behoud van deze mooie traditie.

KLUISOPENSTELLING
Klik hier voor openingstijden van De Kluis Valkenburg


 
Back to content | Back to main menu